Van familiebedrijf naar bedrijf met familiewaarden

De motor van onze economie wordt grotendeels aangedreven door familiebedrijven. Hoe zorgen we dat ondanks groei en overnames de waarden van waar het ooit begon geborgen blijven?

Van Maanen, Deterink, Kamphuis, Brookhuis, Meilink, Steggink en Lienesch. Opvallend aan deze reeks is dat het allen familienamen zijn en tevens als bedrijfsnaam gelden voor de meerderheid van de bedrijven waarmee wij samenwerken. Het kenmerkende van een familiebedrijf is de overlap tussen bedrijf, familie en eigendom. Wanneer een familiebedrijf groeit treedt het in een nieuw spanningsveld, namelijk de overdraagbaarheid van de kennis, kunde en met name de borging van de familiewaarden richting nieuwe medewerkers en klanten.

De motor van de Nederlandse economie

De familiebedrijven jagen een groot deel van de huidige economie aan. SEO economisch onderzoek heeft onderzoek gedaan in opdracht van FamilieBedrijven Nederland naar het belang van familiebedrijven voor de Nederlandse economie. Uit het onderzoek blijkt dat 61% (in 2014 was dit 49%) van de werkgelegenheid bij bedrijven met tenminste één personeelslid voor rekening komt van familiebedrijven, en dat familiebedrijven bijna 30 procent van de toegevoegde waarde in het niet-financiële bedrijfsleven realiseren. In het MKB is de meerderheid van de bedrijven een familiebedrijf. Maar ook van de grote ondernemingen is een substantieel deel een familiebedrijf. Van de 500 grootste bedrijven, zijn 200 bedrijven een familiebedrijf.

Familiebedrijven

Het kenmerkende van deze familiebedrijven is de hoge mate van directe betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Dit komt omdat de oprichter het bedrijf met zijn visie en sterke persoonlijkheid groot heeft gemaakt. Het sterke leiderschap van de ondernemer kan een belangrijke reden zijn voor het succes van het familiebedrijf. Maar deze sterke afhankelijkheid is tegelijkertijd ook een risico voor het bedrijf.

Overdraagbaarheid

In de praktijk blijkt vaak dat bij familiebedrijven de dagelijkse gang van zaken geen issue is; men begrijpt elkaar zonder weinig woorden daar over te spreken. De vaak korte en informele lijnen maken het mogelijk om snelle besluiten te nemen. Echter, wanneer een bedrijf groeit en meer mensen buiten de familie zijn intrede doen is dit ‘emotionele kapitaal’ niet langer vanzelfsprekend. Daarnaast vraagt een grotere onderneming om een strategische visie op de lange termijn die gedragen dient te worden door alle medewerkers en dus ook niet-familieleden. De kunst is om het gevoel van het familiebedrijf te ver-rationaliseren en overdraagbaar te maken. Ofwel: wat houden de familiewaarden precies in?

Het verleden als basis voor de toekomst

Hetgeen wat het familiebedrijf in het verleden succes heeft gebracht zit in bepaalde principes en waarden. De kunst is om die waarden naar de oppervlakte te brengen, zodat zij overdraagbaar worden. Vervolgens dient gekeken te worden hoe relevant deze principes in de context van deze tijd zijn. Wat vinden we belangrijk? En hoe verhoudt dat zich ten opzichte van onze visie op de toekomst?

Van familiebedrijf naar een bedrijf met familiewaarden

Bij de verdere groei van een familiebedrijf is het onoverkomelijk dat het aandeel van de familie steeds kleiner wordt. Het familiebedrijf kan tot evolueren tot een bedrijf met familiewaarden, mits dit geborgd en als belangrijkste; overdragen wordt. Op die manier herleeft de geschiedenis in de context van het heden, blijven de familiewaarden bewaart en borgen we de motor van de Nederlandse Economie.